کم شنوایی و سمعک کودکان

دانستن اینکه فرزند شما ممکن است کم شنوایی داشته باشد می تواند برای بسیاری از والدین نگران کننده باشد. با این حال راه های مختلفی برای مقابله با کم شنوایی در کودکان وجود دارد. مهم ترین نکته ای که باید به خاطر داشته باشید این است که فرزند شما همچنان می تواند در مدرسه، تحصیلات، شغل، ورزش و سایر فعالیت هایی که کودکان از آن لذت می برند، موفق باشد.

علت کم شنوایی کودکان

• کم شنوایی مادرزادی

این نوع کم شنوایی می تواند از نوع کم شنوایی ارثی (ژنتیکی) یا ناشی از عفونت های دوران بارداری از جمله عفونت با سیتومگالوویروس یا سرخجه باشد. کم شنوایی ژنتیکی می تواند به دنبال برخی از سندروم ها هم ایجاد شود.

• کم شنوایی اکتسابی

کاهش شنوایی اکتسابی در نوزادانی که در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان (NICU) هستند، شایع‌تر است. زردی بالا در نوزاد یکی ازعلت های شایع کم شنوایی نوزاد می باشد. کم شنوایی اکتسابی می تواند ناشی از بیماری های عفونی مانند مننژیت یا عفونت های مکرر گوش و همچنین تروما و برخی داروها باشد.

انواع کم شنوایی در کودکان

• کم شنوایی حسی-عصبی

نوعی کم شنوایی دائمی که زمانی رخ می دهد که گوش داخلی (حلزون گوش) یا عصب شنوایی آسیب دیده یا بدشکل شده باشد.

• کم شنوایی انتقالی

زمانی اتفاق می‌افتد که صدا به دلیل ( تجمع جرم گوش، وجود جسم خارجی در کانال  گوش، تجمع مایع در گوش میانی، سوراخ شدن پرده گوش، مشکلات استخوانچه ای در گوش میانی، التهاب لوزه و …)، با شدت کمتری به گوش داخلی برسد.

• کم شنوایی آمیخته

زمانی است که کودک به هر دو نوع کم شنوایی حسی-عصبی و انتقالی، مبتلا شود.

علائم کم شنوایی کودکان

• کاهش شنوایی، مانند ناتوانی در شنیدن صداهای ضعیف
• عدم پاسخگویی به صدا
• تاخیر در رشد زبان و گفتار در کودکان خردسال
• گفتار نامشخص و ناواضح

نوزادان باید مدت کوتاهی پس از تولد یعنی تا قبل از یک ماهگی، تحت ارزیابی کامل شنوایی قرار گیرند تا درمان به موقع شروع شود، زیرا مداخله در شش ماه اول می تواند از مشکلات رشدی، گفتاری و اجتماعی جلوگیری کند.

هدف کاهش تاخیر در رشد گفتار و زبان، بهبود ارتباطات و کاهش خطر مشکلات تحصیلی است.

اگر فرزندم به صدای من یا صداهای بلند پاسخ نمی دهد چه باید بکنم؟

نقاط عطف رشد شنوایی برای همه کودکان وجود دارد و اگر به نظر می رسد کودک شما به صداها یا گفتار واکنش نشان نمی دهد، باید فوراً توسط یک متخصص گوش و حلق و بینی و شنوایی شناس که در درمان کودکان متخصص است، معاینه شود و ارزیابی کامل شنوایی برای کودک انجام گردد. بهترین زمان برای تشخیص کم شنوایی نوزاد تا قبل از سه ماهگی می باشد. شروع دوره زبان آموزی کودکک از 6 ماهگی است و حتما تا قبل از این زمان باید اقدامات درمانی آغاز شوند.

وقتی فرزندم را به مرکز شما می‌آورم چه انتظاری باید داشته باشم؟

فرزند شما توسط یکی از متخصصین گوش و حلق و بینی کودکان ما ارزیابی می شود . همچنین شنوایی فرزند شما توسط یکی از شنوایی شناسان متخصص در زمینه کم شنوایی در کودکان آزمایش می شود. این آزمایش ها بسته به سن کودک شما متفاوت است.

آزمایش شنوایی کودکان معمولاً شامل چه تست هایی می باشد؟

1. ادیومتری
2. تمپانومتری
3. OAE
4. ABR
5. ASSR

اگر تشخیص داده شود که فرزندم کم شنوایی دارد، چه اقدامات درمانی لازم است؟

بسته به نوع و درجه شدت کم شنوایی فرزندتان، یک یا چند مورد از این درمان ها ممکن است مناسب باشد:

• سمعک

به بسیاری از کودکان می‌توان با سمعک‌ کمک کرد ، سمعک‌ دستگاه‌های کوچکی هستند که با باتری کار می‌کنند و در پشت یا در گوش قرار می‌گیرند تا به شنوایی کمک کنند. اندازه ها و سبک های مختلفی از سمعک ها و فناوری های مختلف موجود است. با شنوایی شناس خود در مورد گزینه های موجود برای فرزندتان و اینکه چه نوع سمعکی ممکن است به بهترین وجه نیازهای او را برآورده کند، صحبت کنید.

• کاشت حلزون

کاشت حلزون صدا را به حالت طبیعی خود باز نمی‌گرداند، اما از نوعی فناوری برای پردازش صدا به روشی که مغز می‌تواند برای بهبود ارتباطات بهره ببرد، استفاده می‌کند.

• سمعکBAHA

یک پردازنده، صدا را با یک وسیله کوچک تیتانیومی ترکیب می کنند که جراح در پشت گوش کاشت می کند. این سیستم منحصر به فرد اجازه می دهد تا صدا از طریق استخوان به جای از گوش میانی هدایت شود. فرآیندی که به عنوان هدایت مستقیم استخوان شناخته می شود. قبل از انجام عمل جراحی ایمپلنت BAHA، شنوایی شناس ممکن است یک سمعک موقت از نوع هدبند را برای کودک شما توصیه کند برای تعیین اینکه آیا این فناوری مفید است یا خیر. بچه‌های کوچک‌تر تا زمانی که برای جراحی به اندازه کافی بزرگ شوند، یا تا زمانی که خانواده تصمیم به ادامه عمل جراحی بگیرند، از هدبند با BAHA استفاده می‌کنند.

• جراحی

در برخی موارد پزشک ممکن است جراحی را برای قرار دادن لوله‌هایی در گوش فرزندتان توصیه کند که به تخلیه مایع از پرده گوش کمک می‌کند.

• گفتار درمانی و تربیت شنوایی

شنوایی شناسان و آسیب شناس گفتار و زبان می توانند برای افزایش مهارت های شنیداری و گفتاری به کودک شما کمک کنند. برای رسیدن به بهترین نتایج، این کار باید در اسرع وقت شروع شود، زیرا مغز کودک برای یادگیری زبان در شش سال اول زندگی برنامه ریزی شده است( سه سال اول حیاتی ترین است).

پس از این دوره، کسب مهارت های زبانی و گفتاری دشوارتر می شود.

انواع سمعک کودکان

• سمعک پشت گوشی (BTE)

رایج ترین نوع سمعک برای نوزادان و کودکان سمعک پشت گوش (BTE) نامیده می شود، زیرا پشت گوش قرار می گیرد. سمعک های BTE با اتصال به یک قالب، صداها را به داخل گوش می فرستند. با رشد گوش ها، قالب ها باید دوباره ساخته شوند.

نکته مهم در ساخت سمعک کودکان، قالب سمعک می باشد. اگر قالب ها به خوبی در کانال گوش جای نگیرند، ممکن است صدا از گوش خارج شود، که می تواند باعث شود سمعک صدای “سوت” یا همان فیدبک ایجاد کند.

• سمعک Receiver-in-the-Ear (RITE)

سمعک Receiver-in-The-Ear (RITE) شبیه سمعک BTE است، با این تفاوت که گیرنده به جای داخل سمعک، در گوش بیمار است. سمعک از طریق رسیور به داخل گوش می رود. و همانند سمعک BTE نیاز به قالب دارد.

سبک RITE با مجرای گوش هر کودکی مناسب نیست و برای کودکان بسیار خردسال که سایز مجرای گوش کوچک است، مناسب نخواهد بود. و به علت نازک بودن سیم رسیور در معرض پارگی و خرابی بیشتری است. درنتیجه به کودکان زیر 8 سال معمولا توصیه نمی شود.

• سمعک داخل گوشی (ITE)

سمعک های داخل گوش (ITE) به صورت سفارشی و متناسب با گوش های کودک ساخته می شوند. از آنجایی که گوش‌های کودکان به سرعت رشد می‌کنند، سمعک ITE برای کودکان خردسال توصیه نمی‌شود، زیرا مکررا باید تعویض پوسته شود و علاوه بر هزینه بر بودن، مدتی کودک باید بدون سمعک باشد که به رشد زبان و گفتار وی آسیب می رساند.

سمعک داخل گوشی معمولا برای زیر 10 سال توصیه نمی شود.

• سمعک کراس (CROS)

برای کودکانی که از کم شنوایی یکطرفه رنج می برند، سمعک کراس گزینه بسیار خوبی است. کم شنوایی یکطرفه در کودکان معمولا به دنبال اوریون، ضربه به سر و… ایجاد می شود.

سمعک CROS از دو بخش تشکیل شده است:

دستگاه CROS با یک میکروفون، که صداها را از گوش کم شنوا دریافت می کند.

سمعک که در گوش سالم است و صدا های دریافت شده از گوش مقابل را تقویت می کند.

دستگاه CROS به کودک شما این امکان را می دهد که صداهایی را که در جهت گوش ناشنوا هستند را بشنود بدون اینکه نیاز باشد سر خود ا بچرخاند و دنبال منبع صدا بگردد.

سمعک کودک باید دارای چه ویژگی هایی باشد؟

• بهتر است از نوع هوشمند و سمعک فراهوشمند باشد تا به صورت اتوماتیک صدای خود را نسبت به محیط اطراف تنظیم کند تا آسیب به مغز و عصب شنوایی کودک نرساند.
• سمعک کودکان بایستی توسط ادیولوژیست تجویز شود و سنجش شنوایی کودک در بهترین مرکز شنوایی سنجی انجام شود.
• بهتر است این سمعک از تکنولوژی وایرلس بهره ببرد.
• بایستی قدرت انتقال فرکانسی و تشخیص ۳۶۰ درجه ای صدا داشته باشد.
• سمعک کودک حتما بایستی از تکنولوژی نویز گیری قوی برخوردار باشد تا در محیط شنیداری شلوغ، درک شنوایی خوبی داشته باشد.
• بایستی دارای هوک یا گیره اتصال کوچک باشد. زیرا که لاله گوش کودکان کوچک و آسیب پذیر است.
• چون ممکن است کودک به سمعک پشت گوشی خود دست بزند امکان تغییر ولوم و صدا وجود دارد. پس باید سمعک کودکان قابلیت قفل کودک را داشته باشد.
• همچنین به علت اینکه باتری برای کودک مسمومیت زا است و یا حتی ممکن است باعث خفگی کودک شود حتما سمعک کودکان دارای قفل در باتری باشد.
• سمعک دارای سیستم بلوتوث باشد تا کودک در سن مدرسه بتواند صدای معلم را مستقیم از داخل سمعک بشنود.
• سمعک دارای اپلیکیشن تنظیم با موبایل باشد که والدین هم بتوانند صدای سمعک کودک خود را کنترل کنند.
• سنسور آکوستیکی-حرکتی در سمعک باعث می شود که در حین حرکت، بازی و دویدن کیفیت صدا تغییری نکند.